KİTABIN YAZARI: REFİK HALİT KARAY
YAYINEVİ: İNKILAP YAYINEVİ
BASIMYILI: 1994
1) KİTABIN KONUSU:
Kenan’ın karısının çantasında tesadüfen bir anahtar bulmasından sonra gelişen olaylardır.
2) KİTABIN ÖZETİ:
Romanın kahramanı Kenan Bir gün evinin anahtarını kaybeder bunu karısı Perihan’a belli ettirmemek için karısının çantasından gizlice evin anahtarını alır. Bir eşini yaptırır. Fakat anahtarı deneyince anahtarı kapıyı açmaz. Önce çilingirin yanlışlık yaptığını düşünür fakat aldığı anahtarda kapıyı açmaz bunun üzerine karısının kendisini aldattığını düşünür. Daha sonra şüphelendiği insanların hakkında araştırmalara başlar. Bu kişiler şair Sait Fatin karısının ilk kocası Vecdi Sadi Aktaban Atıf, yazar Edip Server’dir. Bu kişilerin hepsini eski polis olan teyzesinin oğlu Rüstem’e izlettirir. İlk önce işe Vecdi ile başlar. Fakat onun evine gidip anahtarı deneyince anahtar kapıyı açmaz. Diğer kişilerde de başarısız olur. Tam ümitsizliğe kapıldığı sırada Rüstem Vecdi’nin başka bir evde oturduğunu söyler. Bu ev Perihan’ın en yakın arkadaşı Seniha’nın evinin üst katındadır. Kenan o evi izlemeye gittiği bir günde Melahat isminde bir kızla tanışır. Bu karısı aldatma yönünde attığı ilk adımdır.
Karısının Semiha’ya gittiği bir günü fırsat bilerek karısını izlemeye başlar. Daha sonra karısı Semiha’nın evine gider. Biraz bekledikten sonra Vecdi’nin evine gitmeye karar verir. Merdivenleri çıkarken fenalaşır ve hastaneye kaldırılır. Bu sırada Perihan bütün gerçekleri Rüstem’den öğrenir. Fakat kocasının cebinde anahtar bulduğu için o da kocasından şüphelenmeye başlar. Kenan iyileşinceye kadar bundan bahsetmez. Kenan iyileşince birbirlerine anahtarlar hakkında sorular sormaya başlarlar. Önce Kenan perihan’a anahtarın kime ait olduğunu sorar. Perihan soruyu cevaplamaz ve Kenan’ı eski evlerine götürür. Anahtarla kapıyı açar. Sonra bu evin tılsımına inandığı için anahtarı sakladığını söyler. O da Kenan’a aynı soruyu sorar. Kenan daha cevap vermeden Perihan anahtarın bu eve ait olup olmadığını sorar. Kenan da doğan bu yalan karşısında bir şey yapmaz. Olayı kabul edip anahtarı tılsımına inandığı için sakladığını söyler.
3) KİTABIN ANA FİKRİ:
Yanlış batılılaşmanın etkisi içinde olan bir toplumda karı kocanın bile birbirine güvenemeyecek duruma gelmesi sonucu toplumsal çözünme olacağıdır.
4) KİTAPTAKİ OLAYLARIN VE ŞAHISLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ:
Kenan: İyi bir insan olmasına rağmen çağa uyum sağlama zorluğu çeken bir insandır. Toprak bank genel müdürüdür.
Perihan: Kocasına bağlıdır fakat o da batıyı yanlış anlama kurbanı olarak gösterilmiştir.
Olaylar genellikle yanlış batılılaşma sonucu çıkan toplumsal farklılıkları ve çözünmeleri anlatır biçimdedir.
5) KİTAP HAKKINDA ŞAHSİ GÖRÜŞLER:
Kitapta olay örgüsü ve geçişler çok iyi yapılmıştır. Yanlış batılılaşma ise her yönü ile işlenip olaylar arasında iyi bir şekilde okuyuculara anlatılmıştır. Tasvirlerde Refik Halit’in başarısı göze çarpmaktadır.
6) KİTABIN YAZARI HAKKINDA BİLGİ:
Refik Halit Karay
1888 yılında Beylerbeyinde doğan Refik Halit Galatasaray Sultanisi ve Mekteb-i Hukukta okudu meşrutiyet sırasında gazeteciliğe başladı. Siyasal görüşleri nedeniyle ülkeden ayrılmak zorunda kaldı Haleb’e yerleşti. Hatay’ın Türkiye ‘ye bağlanması konusunda yazıları ve çalışmaları olmuştur.
1965’te ölen yazar tekniği, dilinin güzelliği taşlamalarının inceliği ve kuvvetli tasvirleriyle modern Türk Edebiyatının temel taşlarından olmuştur.