Ebü’l-Abbas b. Atâ [kuddise sırruhû] bir gün arkadaşlarına, “İnsan ne ile yükselir?” diye sormuş. Kimi, “Başa kakmayı bırakmak ve nefsi feda etmekle” demiş. Kimi, “İyilik etmek, ölçülü davranmakla” demiş. İbn Atâ şöyle demiş: “Yükselen yalnız güzel ahlâk ile yükselmiştir. Hz. Peygamber’den [sallallahu aleyhi vesellem] başka hiç kimse de güzel ahlâkta son noktaya (kemale) ermemiştir.”
Şöyle denmiş: “Halkın Allah’a en yakın olanı, Hz. Peygamber’in izinden gidenler, onun sözlerine uyanlardır.” Şöyle de denmiş: “Ârifin sermayesi yaratıklara sevgi beslemektir. Hz. Peygamber’in söylediği gibi: “Ben farzları yapmakla emrolunduğum gibi, insanlara karşı hoş davranmakla da emrolundum.”
Biri de şöyle demiş: “Mürüvvetin (adamlığın, insanlığın) aslı, yaratıklara karşı geniş yürekli olmak, kötü huyluluğun aslı da dar yürekli olmaktır. Yüce Allah buyurmuştur: “Allah kimin kalbini İslâm’a açarsa o Rabb’inden bir nur üzerinde bulunmaktadır” (Zümer 39/22). Kim Rabb’inden bir nur üzerinde bulunursa kalbi geniş, ahlâkı güzel olur.