İnsanî Kalp
Gavs-ı Sânî hazretleri (kuddise sırruhû) bir sohbetlerinde kalp için şunları söylemiştir: “(Elini yumruk haline getirerek) İnsanın kalbi bu yumruk kadardır. Bunun içinde muhabbetullah (Allah sevgisi) olması lazımdır. (Işığı göstererek) Şu anda ışık yanıyor, etraf aydınlık. Bu ışık sönerse etraf karanlık olacak. Aynı anda hem ışık hem karanlık olmaz. Işık yanarsa aydınlık olur; sönerse karanlık olur. Kalbin durumu da böyledir. Onun içinde Allah sevgisi olması lazımdır. İçinde muhabbetullah yoksa başka şeyler vardır. Başka şeyler olunca kalbe Allah muhabbeti girmez.”
Kalp insanın merkezindedir. Eğilimlerimizin ve düşüncelerimizin kontrol edildiği yerdir. Bir şeye yöneldiğimizde kalbimiz hemen ona döner. Biz bir şeye alışınca da o kalbimizde yer eder ve onu artık istesek de terkedemeyiz. Aynı anda kalpte iki meyil bulunmaz. Kalp daima bir şey ister. Sonra başka şeye geçer. Bu geçişleri idare etmekse dikkate bağlıdır. Kişide bu dikkat halinin eksikliğine gaflet denir. Aynı zamanda dikkatin bir anda Allah rızası dışında herhangi bir şeye yönelmesine de gaflet denir. Dikkatin tamamen yüce Allah’a dönük olmasına da zikir denir.
İnsanî Kalp